مِرّیخ

[۱] یا بَهرام چهارمین سیاره در منظومه شمسی است که در مداری طولانی‌تر و با سرعتی کمتر از زمین به دور خورشید می‌چرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل ۶۸۷ شبانه‌روز زمین به درازا می‌کشد و طول شب و روز نیز از کرهٔ زمین کمی طولانی‌تر است.

مریخ یا مارسAstronomical symbol of Mars

OSIRIS Mars true color.jpg

عکسی گرفته شده در سال ۲۰۰۷.

طبفه‌بندی
تلفظ گوش دهیدi‎/ˈmɑːrz/‎
حالت مالکیت مریخی
خواص مداری
مبدأ مبدأ (ستاره‌شناسی)
اوج و حضیض ۱٫۶۶۶۰ AU
۲۴۹٫۲ million km
اوج ۱٫۳۸۱۴ AU
۲۰۶٫۷ million km
نیم‌قطر بزرگ ۱٫۵۲۳۶۷۹ AU
۲۲۷,۹۳۹,۱۰۰ km
خروج از مرکز مداری ۰٫۰۹۳۵±۰٫۰۰۰۱، ۰٫۰۹۳۳۹۴۱۰
دوره تناوب مداری ۱٫۸۸۰۸ سال ژولینی (اخترشناسی)
۶۸۶٫۹۷۱ d
۶۶۸٫۵۹۹۱ sols
دوره تناوب هلالی 779.96 days
2.135 Julian years
سرعت متوسط مداری ۲۴٫۰۷۷ km/s
آنومالی متوسط ۱۹٫۳۵۶۴
زاویه انحراف ۱٫۸۵۰ to دایرةالبروج
۵٫۶۵ to خورشید's استوا
۱٫۶۷ to invariable plane
طول گره صعودی ۴۹٫۵۶۲
شناسه حضیض ۲۸۶٫۵۳۷
قمر ۲
مشخصات فیزیکی
شعاع متوسط ۳۳۸۹٫۵±۰٫۲ km
شعاع در استوا ۳۳۹۶٫۲±۰٫۱ km
۰٫۵۳۳ زمین
شعاع قطب جغرافیایی ۳,۳۷۶٫۲±۰٫۱ km
۰٫۵۳۱ زمین
تخت‌شدگی ۰٫۰۰۵۸۹±۰٫۰۰۰۱۵
مساحت سطح ۱۴۴,۷۹۸,۵۰۰ km۲
۰٫۲۸۴ زمین
حجم ۱٫۶۳۱۸×۱۰۱۱ km۳
۰٫۱۵۱ زمین
جرم (فیزیک) ۶٫۴۱۷۱×۱۰۲۳ kg
۰٫۱۰۷ زمین
چگالی متوسط ۳٫۹۳۳۵±۰٫۰۰۰۴ g/cm³
گرانش سطحی ۳٫۷۱۱ m/s²
۰٫۳۷۶ نیروی گرانش
سرعت گریز 5.027 km/s
دوره چرخش ۱٫۰۲۵۹۵۷ d
۲۴h ۳۷m ۲۲s
سرعت چرخش استوایی ۸۶۸٫۲۲ کیلومتر بر ساعت (۲۴۱٫۱۷ متر بر ثانیه)
انحراف محوری ۲۵٫۱۹ به سیاره اقماری
بعد قطب شمال ۲۱h ۱۰m ۴۴s
۳۱۷٫۶۸۱۴۳
میل قطب شمال ۵۲٫۸۸۶۵۰
سپیدایی ۰٫۱۷۰ (geometric)
۰٫۲۵ (Bond)
دمای سطح حداقل میانگین حداکثر
کلوین ۱۳۰ K ۲۱۰ K ۳۰۸ K
سانتی‌گراد −۱۴۳ C −۶۳ C ۳۵ C
قدر ظاهری +۱٫۶ تا −۳٫۰
قطر زاویه‌ای ۳٫۵–۲۵٫۱″
جو
فشار جو در سطح ۰٫۶۳۶ (۰٫۴–۰٫۸۷) پاسکال
ترکیبات

مقایسه نسبت اندازه حقیقی سیاره مریخ با زمین

نگاره‌ای ثبت‌شده به‌سال ۱۹۷۸ میلادی از آتشفشان کوه المپوس بر سطح سیارهٔ مریخ.
کوه المپوس با ارتفاع ۲۲ کیلومتر از نقطه ژئودزی (تقریبا سه برابر کوه اورست)، بزرگ‌ترین آتشفشان سپری منظومهٔ شمسی محسوب می‌شود.

سیاره مریخ یا بهرام

نام فارسی این سیاره بهرام و نام عربی-یونانی آن مریخ است. در کتاب‌های قدیمی فارسی آن را فلک شحنهٔ پنجم و سایس رواق پنجم نیز نامیده‌اند.

قطر مریخ نزدیک به یک‌دوم قطر زمین و برابر ۶٬۷۹۰ کیلومتر است. (قطر زمین: ۱۲٬۷۵۶ کیلومتر).

نوری که از خورشید به مریخ می‌رسد نصف نوری است که زمین دریافت می‌کند، اما روز مریخی چهل دقیقه طولانی‌تر از روز زمینی است؛ بنابراین شرایط از نظر نور تقریباً مثل زمستان زمین است و به این خاطر امکان رشد گیاهان در شرایط گلخانه‌ای در مریخ وجود دارد.

[۲] روزهای مریخ ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه درازا دارند. از آن‌جا که محور سیارهٔ مریخ همانند زمین ۲۴ درجه کج است، در این سیاره نیز فصل‌های سال وجود دارند. اما هر سال مریخی کمابیش دو برابر سال زمینی یعنی ۶۷۸ روز به درازا می‌کشد.

[۳]

جو مریخ سرخ رنگ است و از زمین در آسمان شب نیز سرخی آن دیده می‌شود. کرهٔ مریخ دو قمر کوچک به نام‌های فوبوس و دِیموس دارد که ریختی نابسامان دارند. این دو قمر شاید شهاب‌سنگ‌هایی هستند که در مدار مریخ به دام افتاده‌اند. اگر شخصی در کرهٔ مریخ باشد خواهد دید که فوبوس سه بار در یک روز طلوع و غروب می‌کند. دیموس نیم فوبوس بوده و چنانچه از مریخ به آن نگاه کنیم این قمر بیشتر همانند یک ستاره خواهد بود تا یک ماه. خورشیدگرفتگی در مریخ به دلیل کوچک بودن قمرهای آن کامل نیست. قمرهای مریخ به سطح آن نزدیک هستند و بزرگترین قمر آن فوبوس است که گردش آن به دور سیارهٔ مادر نزدیک به ۷ ساعت و ۳۹ دقیقه و۲۷ ثانیه‌است. زمان گردش مداری دیموس نیز ۱روز و ۶ ساعت و ۲۱ دقیقه و ۱۶ ثانیه‌است.

مریخ، سیارهٔ سرخ رنگ منظومۀ شمسی، یک دوم زمین قطر دارد و مساحت سطح آن برابر با مساحت خشکی‌های روی زمین است. همانند زمین، یخ‌های قطبی، دره‌های عمیق، کوه، غبار، توفان و فصل دارد. در دشت‌های آن مانند ماه، گودال‌هایی برآمده از برخورد سنگ‌های آسمانی دیده می‌شود. با وجود اندازهٔ کوچکش، بلندترین قلهٔ منظومۀ شمسی یعنی کوه المپوس و بزرگ‌ترین درهٔ منظومه شمسی در این سیاره پیدا شده‌است.

کهنه بودن بیشتر دهانه‌های برخوردی سیارهٔ مریخ نشان‌دهندهٔ پرکاری زیاد پدیده‌های زمین‌شناختی در این سیاره‌است.

[۳]

غروب خورشید در مریخ

ادامه مطلب


مشخصات

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها